Wat willen we (meerjarig) bereiken?

8.1 Duurzame energie

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

Samen met lokale coöperaties inwoners bewegen om energiebesparende maatregelen te nemen;
Het realiseren van een verdere reductie van de CO2-uitstoot van 15% in 2021 van de gemeentelijke voorzieningen. In 2030 zijn alle gemeentelijke voorzieningen energieneutraal;
Het uiteindelijke doel is CO2 neutraal te zijn in 2050 binnen de gehele gemeente.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

In 2019 is het programma Heel Heusden Isoleert, van Energiek Heusden, gefaciliteerd. Er is subsidie beschikbaar gesteld voor woningeigenaren die hun woning wilden isoleren;
In 2019 zijn die burgers die zelf actief zijn op het gebied van duurzaamheid zoals Hedikhuizen Duurzaam en het Klimaatplein ondersteund. Dit wordt verder opgepakt in 2020;
In een open proces met maatschappelijke partners en inwoners is de visie zonne-energie opgesteld. Voor wind is hieraan invulling gegeven door diverse bewonersavonden te houden ter voorbereiding van een gedragen kadernotitie voor windenergie. In verschillende dorpskernen en wijken zijn inwoners en scholen, met steun van de gemeente, aan de slag met de verduurzaming van hun leefomgeving;
In september 2019 is het plan van aanpak verduurzaming Die Heygrave vastgesteld. De voorbereidingen voor de uitvoering hiervan zijn momenteel in volle gang;
Wij gaan uitvoering geven aan het nieuwe Beleidsplan Openbare Verlichting onder het programma Verkeer en Vervoer;
Er zijn enkele nieuwe openbare laadpalen voor electrische auto’s geplaatst en de gemeente heeft deelgenomen aan de nieuwe Europese aanbesteding voor openbare laadpalen die door de Provincie Noord-Brabant in de markt is gezet;
Er zijn twee subsidieregelingen opengesteld voor verduurzaming: één voor isolatiemaatregelen aan particuliere eigen woningen en één voor de verduurzaming van accommodaties van maatschappelijke organisaties. Van de regeling voor particuliere woningeigenaren is zeer veel gebruik gemaakt, van de andere regeling in iets mindere mate;
In 2019 is deelgenomen aan regionale energie en klimaat strategie (REKS). Onderdeel van deze REKS is een scenario waar in de regio grootschalige opwek van duurzame energie mogelijk kan zijn in de vorm van zonne- en windenergie;
We hebben de website www.heelheusdenduurzaam.nl geopend boordevol informatie over de duurzame initiatieven van inwoners, ondernemers, partners en de gemeente in Heusden. Deze website geeft ook informatie voor inwoners en ondernemers over duurzaam wonen en leven, afval en hergebruik, zonne- en windenergie, elektrische auto, subsidieregelingen en nieuwsberichten.

8.2 Duurzaam - Klimaatadaptatie en biodiversiteit

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

Klimaatadaptatie

We willen de gevolgen van klimaatontwikkeling (wateroverlast, verdroging en hittestress) in de leefomgeving voorkomen. De gemeente doet dit vanuit de openbare ruimte. Daarnaast zullen perceeleigenaren zich bewust moeten worden van hun eigen rol en hun verantwoordelijkheid voor het eigen perceel;
We willen bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen;
Dat willen we ook doen door het realiseren van een reductie van de CO2-uitstoot van een verdere 15% binnen de gemeentelijke organisatie in 2021.

Afvalwater

Het afvalwater wordt doelmatig en efficiënt ingezameld en getransporteerd naar de rioolwaterzuivering;
Overlast van afvalwater wordt zoveel mogelijk voorkomen;
Het gebruik van riooloverstorten willen we zoveel mogelijk beperken.

Hemelwater

Hemelwater is schoon water. Dit water willen we zoveel mogelijk vasthouden op de plaats waar het valt en niet afvoeren met het afvalwater (afkoppelen). Daarmee kunnen we een robuuster watersysteem maken en overlast voorkomen. Tegelijkertijd kunnen het vasthouden en afkoppelen van hemelwater er voor zorgen dat hittestress minder optreedt. In het waterplan is als doel opgenomen 60% af te koppelen in 60 jaar.

Grondwater

We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Afvalwater
- Er is een afvalwaterstelsel aangelegd, we beheren dit en houden dit in stand. De werking van het stelsel wordt gemonitord door metingen en telemetrie;
- We hebben voorbereidingen getroffen om de maatregelen uit het Basisrioleringsplan (hydraulische doorrekening van het stelsel) uit te voeren.

Hemelwater
- Door het uitvoeren van afkoppelprojecten willen we het hemelwater ontvlechten van de riolering. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij andere beleidsterreinen (bijvoorbeeld groen en wegen). Hemelwater willen we zoveel als mogelijk oppervlakkig verwerken in de openbare ruimte. Daarmee worden de gevolgen van klimaatverandering zoals extreme buien en hittestress verminderd. Perceeleigenaren moeten bewust gemaakt worden van hun eigen rol in klimaatadaptatie en de opvang van hemelwater. De gemeente stimuleert dit met een subsidieregeling en stuurt waar nodig bij op basis van de waterverordening;
- De subsidieregeling en de hemelwaterverordening zijn in 2019 geëvalueerd en aangepast. Er zijn verschillende percelen geweest die gebruik hebben gemaakt van de subsidie. Bij omgevingsvergunningen wordt het verwerken van water op het eigen perceel standaard meegenomen als voorwaarde;
- Het vernieuwde Van Greunsvenpark heeft een rol in de verwerking van het hemelwater van Vlijmen. In de toekomst worden de Julianastraat en de Monseigneur van Kesselstraat hierop ontkoppeld.

Grondwater
- We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem. Daarom grijpen we zo min mogelijk in bij nieuwbouw. In bestaande situaties wordt grondwater zoveel mogelijk ontkoppeld van het afvalwatersysteem. Met het grondwatermeetnet wordt gemonitord in hoeverre verdroging in het stedelijk gebied optreedt. In de gemeente Heusden zien we een lichte verlaging van het grondwater, maar dit heeft echter niet tot problemen geleid.

Klimaatadaptatie
- Op basis van de opgestelde plannen en het vastgestelde beleid worden maatregelen uitgevoerd om de klimaatgevolgen te kunnen opvangen. Dat heeft meer en meer gevolgen voor de totale openbare ruimte. De vormgeving van de openbare ruimte wordt daarom in belangrijke mate gestuurd door klimaatadaptatie. We stimuleren het afkoppelen van hemelwater op het eigen perceel. Bij verbouw of nieuwbouw is verwerking van hemelwater op het eigen perceel het uitgangspunt. Dit is sinds 2019 de gehanteerde werkwijze;
- In 2019 zijn we gestart met de klimaatstresstest. Hiermee brengen we de effecten van het veranderende klimaat in beeld. In 2020 gaan we op basis daarvan risicodialogen voeren. Dit doen we zowel lokaal als in regionaal verband;

Bodem
- De ontwikkelingen bij de PFAS-problematiek zijn op de voet gevolgd en vertaald voor de eigen gemeente. Voor Heusden zijn geen onoverkomelijke problemen door PFAS ontstaan. PFAS is een groep van chemische stoffen die in grond- en drinkwater terecht kunnen komen;

We hebben diverse initiatieven van inwoners ondersteund diebiodiversiteit stimuleren. Als voorbeeld hiervan hebben de inwoners van Herpt bloembollen geplant ter stimulering van de biodiversiteit en ter bestrijding van de eikenprocessierups. Ook zijn scholen actief om hun schoolpleinen te vergroenen. Er zijn ook initiatieven geweest in bijvoorbeeld het Geerpark en vanuit de Natuur en Milieuvereniging,

8.3 Duurzaam - Circulaire economie

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

We willen de VANG-doelstellingen voor meer hergebruik, meer afvalscheiding en minder restafval in 2020 behalen. Daarbij zijn de gemeentelijke doelstellingen zelfs nog scherper gesteld: 85 kilogram restafval per inwoner in 2018 en 75 kilogram in 2020. Afvaldumpingen en zwerfafval moeten zoveel mogelijk worden teruggedrongen;
We willen de afvalstroom (grof)restafval op de milieustraat verminderen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Het omgekeerd inzamelen is voortgezet en geoptimaliseerd en dient steeds als basis voor de algemene en één-op-één communicatie met inwoners. Onderdeel daarvan is het voortzetten van de bewustwordingscampagne voor de inwoners. Daarbij zijn de ondergrondse containers voorzien van stickers met daarop uitleg over waarvoor deze containers bedoeld zijn. Samen met de scholen is voornamelijk gewerkt aan uitgebreide educatie en laten meedenken door scholieren over zwerfafval. Controle op ingezamelde afvalstromen is uitgevoerd op basis van meldingen en klachten. De controles zijn niet preventief uitgevoerd. Er zijn sorteeranalyses uitgevoerd van het restafval in de ondergrondse containers en de GFT- en PMD-minicontainers. De resultaten daarvan kunnen gaan dienen als basis voor een goede voorlichtingscampagne en aanvullende maatregelen. We sluiten daarbij aan bij de landelijke campagne die in het voorjaar van 2020 gaat starten. De extra aandacht voor (communicatie over) afvalscheiding in de hoogbouw is slechts deels uitgevoerd en slechts bij één specifieke locatie. De volledige communicatie en uitrol naar de overige hoogbouwlocaties is even stopgezet in afwachting van landelijke communicatiecampagnes over afvalscheiding die in 2020 wordt uitgerold;

Om afvaldumpingen en zwerfafval te voorkomen zijn extra maatregelen uitgevoerd zoals de inzet van extra BOA capaciteit en verbeterde, interne werkafspraken. Daarnaast is voor enkele hotspotlocaties een aanvalsplan handhaving opgesteld en in december uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn nog niet bekend. Ook wordt er structureel actie ondernomen naar aanleiding van meldingen en klachten;

Om misbruik te voorkomen is gestart met het onderzoeken van de mogelijkheden om de afvalpas in te zetten als toegangscontrolesysteem op de milieustraat zodat alleen inwoners vanuit Heusden bij de milieustraat afval aanbieden. Het uitgevoerde onderzoek heeft enkele adviezen opgeleverd welke nu worden onderzocht op prioriteit en haalbaarheid;

Samen met de regio Hart van Brabant is een nieuw contract voor de gescheiden inzameling van incontinentiemateriaal afgesloten. Ook zijn met deze regiogemeenten verkennende gesprekken gevoerd voor een gezamenlijke communicatiecampagne over afvalscheiding (PMD). Uitrol daarvan vindt plaats in 2020. Samen met het voormalig Stadsgewest ’s-Hertogenbosch is een verkenning opgestart naar samenwerking tussen milieustraten (ook in de regio Hart van Brabant loopt een dergelijk onderzoek). Ook is gestart met de voorbereidingen voor deelname aan een regionale aanbesteding van de verwerking van GFT-afval voor een nieuw contract vanaf 2021;

Van de stroom grof restafval op de milieustraat is ook een sorteeranalyse uitgevoerd. Gebleken is dat er veel fijn restafval (vuilniszakken met restafval) bij het grof restafval belandden, met als gevolg hoge verwerkingskosten. Vanaf 1 november 2019 wordt streng toegezien op het op een juiste wijze aanbieden van dit fijn restafval, zodat dit niet meer belandt bij het grof restafval maar in de ondergrondse containers. Deze nieuwe werkwijze heeft tot ontevredenheid geleid bij een aantal bezoekers van de milieustraat, in sommige gevallen uitmondend in onbegrip en agressie en als gevolg daarvan het inzetten van BOA’s op enkele zaterdagen. De agressie is inmiddels verminderd, wel is er soms nog enige sprake van onbegrip. Het strengere toezicht op een juiste afvalscheiding heeft geleid tot direct resultaat in de afname van grof restafval.

8.4 Duurzaam - Sociale en gezonde leefomgeving

Wat willen we (meerjarig) bereiken?

Verbeteren van de leefomgeving om vestigingsklimaat te ontwikkelen en hiermee een
bijdrage te kunnen leveren aan werkgelegenheid en binding van (nieuwe) werknemers aan de regio. Vanuit andere programma’s wordt hieraan bijgedragen
Bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Tijdens onze contacten met ondernemers en instellingen zijn we telkens in gesprek gegaan over hun (mogelijke) bijdrage aan een sociale en gezonde leefomgeving. Hun bijdrage aan een goede leef- en werkomgeving voor onze inwoners staat daarbij centraal;
In andere programma’s, gericht op het sociaal domein, is dit onderwerp (ook) verder uitgewerkt. Daarbij is de aandacht bijvoorbeeld gericht geweest op gezondheid, bewegen en het behoud van de eigen regie. Met name de activiteiten die door Stichting De Schroef zijn ontplooid, moeten in dat kader worden gezien.