Met ingang van de begroting 2016 schrijft het Besluit Begroting en Verantwoording voor dat in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing een verplichte basisset van vijf financiële kengetallen moet worden opgenomen. Doel daarvan is inzicht te geven in de financiële positie van de gemeente. In de onderstaande tabel zijn de kengetallen op basis van deze jaarrekening 2019 toegevoegd.
Kengetal | Begroting 2017 | JR 2016 | Begroting 2018 | JR 2017 | Begroting 2019 | JR 2018 | Begroting | JR 2019 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Netto schuldquote | 148% | 128% | 136% | 117% | 129% | 107% | 114% | 104% |
Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 138% | 117% | 125% | 103% | 114% | 93% | 101% | 90% |
Solvabiliteitsratio | 10,4% | 14,0% | 13,6% | 15,0% | 17,2% | 17,9% | 17,1% | 19% |
Structurele exploitatieruimte | 1,6% | 0,93% | 2,4% | 5,6% | 2,9% | 2,8% | 2,5% | 3,6% |
Grondexploitatie | 83% | 77% | 65% | 59% | 63% | 50% | 53% | 48% |
Belastingcapaciteit | 87% | 82% | 86% | 87% | 92% | 86% | 94% | 92% |
Netto schuldquote:
De nettoschuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen en geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en aflossingen op de exploitatie. Netto wil zeggen dat van de schulden eventueel uitgezette gelden worden afgetrokken. Voor de Netto schuldquote gecorrigeerd voor verstrekte leningen worden eventueel uitgeleende gelden in mindering gebracht. De schuldenlast wordt vervolgens uitgedrukt in een percentage van de begrotingsomvang exclusief mutaties reserves. Op basis van de jaarrekening van de afgelopen jaren laat de schuldquote een daling zien; in de meerjarenraming ontwikkelt de schuldquote zich in negatieve zin. Voor de grotere investeringen die de komende jaren op de planning staan, wordt ervan uitgegaan dat hiervoor leningen moeten worden aangetrokken. De relatief hoge schuldquote wordt daarnaast veroorzaakt doordat ook leningen voor bouwgrondexploitaties in de opgenomen leningen zitten. Hiervoor is niet direct sprake van een link met de reguliere begrotingsomvang. Immers tegenover deze leningen staat een opbrengst uit de verkoop van grond. Deze leningen lopen af naarmate de grondpositie afneemt.
Solvabiliteit:
Met de solvabiliteit wordt aangegeven hoe groot het aandeel is van het eigen vermogen in het totaal van de passiva. Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid van de gemeente en des te kleiner het solvabiliteitsrisico is. Op basis van de afgelopen jaarrekening laat deze ratio een positieve ontwikkeling zien.
Structurele exploitatieruimte:
Door het zuiveren van de incidentele lasten en baten en de mutaties uit/naar reserves, ontstaat het beeld in hoeverre er sprake is van een structureel sluitende begroting. De structurele lasten en baten worden in dit kengetal uitgedrukt als percentage van de totale baten (voor mutaties reserves) van het betreffende jaar. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten te dekken. Dat is dus in alle jaren het geval.
Grondexploitatie:
De afgelopen jaren is gebleken dat grondexploitaties een forse impact kunnen hebben op de financiële positie van gemeenten. Indien leningen zijn afgesloten om grond te kopen voor (toekomstige) woningbouw/bedrijventerrein projecten, ontstaat er een schuld. Bij de beoordeling van een dergelijke schuld is het van belang om te weten of deze schuld kan worden afgelost wanneer de projecten tot uitvoering komen. Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (bouwgronden in exploitatie) is ten opzichte van de totale baten (voor mutatie reserves). Door de verkoop van kavels de afgelopen jaren daalt deze ratio.
Belastingcapaciteit:
Eén van de belangrijkste instrumenten die de gemeente op dit moment heeft om een matige financiële positie te verbeteren, is het aanspreken van de niet benutte belastingcapaciteit. De OZB is naast de algemene uitkering de belangrijkste inkomstenbron. De belastingcapaciteit wordt berekend door de totale gemeentelijke woonlasten voor een gezin met een woning van een gemiddelde WOZ waarde te delen door het landelijke gemiddelde van het voorgaande begrotingsjaar. Zoals bekend heeft onze gemeente een relatief lage lokale lastendruk en ligt deze nog steeds onder het landelijk gemiddelde. De belastingcapaciteit zegt iets over de wendbaarheid van de begroting en de mogelijkheid die er is om aanvullende opbrengsten te genereren.